آفت‏ها!

قال على علیه السلام:

 «لِکُلِّ شَىْ‏ءٍ آفَةٌ»؛              «هر چیزى آفتى دارد (در هر کار مراقب آفت‏ها باشید)».

شرح و تفسیر:

هر چیزى در جهان هستى، همان‏گونه که در روایت بالا آمده، آفت یا آفت‏هایى دارد؛ یعنى تمام موجودات عالَم آسیب‏پذیرند و نمى‏توان چیزى پیدا کرد که بى‏آفت باشد. به عنوان نمونه بدن خود ما انسان‏ها چقدر آسیب‏پذیر و پرآفت است. انواع و اقسام بیمارى‏ها، که از مرز هزاران نوع بیمارى مى‏گذرد، همواره سلامت انسان را تهدید مى‏کند.

بدین جهت رشته‏هاى مختلف پزشکى براى مداواى آن‏ها به وجود آمده است، حتّى آفات یک عضو (مثلًا چشم) آن قدر زیاد است که در جهان کنونى یک طبیب نمى‏تواند در همه مشکلات چشم متخصّص شود؛ بلکه چشم متخصّص‏هاى مختلفى دارد. روح انسان نیز چنین است؛ نباتات، حیوانات، جامعه انسانى و خلاصه همه چیز آفت دارد.

با توجّه به این اصل کلّى و فراگیر، باید در هر موفّقیت و موهبتى با دقّت مراقب آفات آن باشیم و گرنه پیروزى‏ها و نعمت‏ها در معرض خطر  قرار مى‏گیرد. حضرت على علیه السلام در ادامه این سخن آفت نزدیک به سى نعمت را بیان کرده، که در این جا به چهار مورد آن مى‏پردازیم:

1- «آفَةُ الْوَرَعِ قِلَّةُ الْقِناعَةِ؛ آفت مهمّ تقوى (و نقطه آسیب‏پذیرى آن) قانع نبودن در زندگى است». چیزى که انسان را به حرام مى‏اندازد، چیزى که آدمى را حریص بر استفاده از اموال شبهه‏ناک مى‏کند، چیزى که افراد ضعیف الایمان را به سوى ترک خمس و زکات سوق مى‏دهد، چیزى که باعث مى‏شود تا انسان براى کسب اموال بیش‏تر به آب و آتش بزند، قانع نبودن است! اگر زندگى انسان آمیخته با قناعت باشد، اداره آن آسان است. در حالات هارون الرشید نوشته‏اند که در جشن عروسى یکى از فرزندانش به جاى نُقل و سکّه، قطعه‏هایى از کاغذ که بر روى هر کدام نام یک آبادى نوشته شده بود بر سر عروس خود مى‏ریخت! روشن است وقتى کسى بخواهد این کار را کند نمى‏تواند به حلال قناعت نماید، بلکه به ناچار آلوده به غصب و غارت و چپاول و دزدى و سایر کارهاى خلاف مى‏شود، ولى اگر قناعت کند دست به این کارها نمى‏زند.

2- «آفَةُ الْقَوِىِّ اسْتِضْعافُ الْخَصْمِ؛ آفت نیرومند، کوچک شمردن دشمنانش مى‏باشد». نقطه آسیب قدرتمندان و جوامع قوى این است که دشمنان خود را کوچک مى‏شمارند. نگویید تهاجم فرهنگى مهم نیست! اگر فلان روزنامه توهین کرد، اهمیّتى ندارد! اگر فلان فیلم دهن کجى کرد، تأثیرى ندارد و ...؛ چون اگر دشمن را کوچک شمردى از او ضربه مى‏خورى.

3- «آفَةُ الدینِ الْهَوى‏؛ هواى نفس آفت دین است» . هواى نفس دین انسان را بر باد مى‏دهد، آفت دین یک چیز درونى به نام هواى نفس است.

4- «آفَةُ الْعَقْلِ الْهَوى‏؛ هواى نفس آفت عقل انسان (نیز) هست»0

هواى نفس عقل انسان را از کار مى‏اندازد و انسان را پراشتباه ظاهر مى‏کند. هواى‏پرستى حجاب مى‏شود. هواى‏پرستى هم آفت دین است و هم آفت عقل. آرى همه چیز آفت دارد، باید آفت‏ها را شناخت و با آن مبارزه کرد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 110سرمشق از سخنان حضرت على (علیه السلام)- آیه الله مکارم شیرازی مد ظله العالی.       

نوشته شده در سه شنبه 89/6/2ساعت 6:41 عصر توسط ترنم وصال نظرات ( ) |